ABD'de işçi ve emekçilerin kazanımlarının kutlandığı gün, başlangıçta Mayıs ayının ilk gününde gerçekleşiyordu, ancak sonradan Eylül'ün ilk Pazartesi günü olarak kutlanmaya başlandı.

1886 yılında ABD'deki sendikalar, İngiliz sosyal reformcu Robert Owen'ın sekiz saatlik çalışma düzeni fikrini talep ederek büyük grevler düzenledi.

En büyük eylem, 1 Mayıs günü Chicago'da gerçekleşti ve yaklaşık 40 bin işçi katıldı.

O dönemde fabrikalarda çalışma saatlerine sınırlama getirilmemişti ve Chicago, ABD endüstrisinin ve sendika örgütlenmesinin merkezi konumundaydı.

Sonraki günlerde on binlerce işçi ve anarşist eylemlere katıldı ve polis ile protestocular arasında gerilimler yaşandı. Bu gerilimlerde bir kişi hayatını kaybetti ve birkaç kişi yaralandı.

4 Mayıs'ta sendikaların Haymarket Meydanı'nda düzenlediği eylem sırasında kimliği belirlenemeyen bir kişi tarafından polislere bomba atıldı. Ardından gelen panikle birlikte yedi polis ve dört eylemci hayatını kaybetti ve onlarca kişi yaralandı.

Olayla ilgili olarak suçları kanıtlanamasa da sekiz anarşist hüküm giydi ve bazıları ölüme mahkum edildi.

TÜRKİYE'DE 1 MAYIS

Osmanlı döneminde, Selanik'teki tütün, pamuk ve liman işçileri tarafından ilk kez 1911'de kutlanan 1 Mayıs, İstanbul'da 1912'de ilk kez resmi bir kutlama gerçekleştirdi.

Ankara'da, Sovyetler Birliği ile dostluk ilişkileri kapsamında 1 Mayıs 1922'de İşçi Bayramı olarak kutlamalar yapıldı ve resmi olarak ilk kez 1923 yılında kutlandı.

Ancak, 1977'de Taksim Meydanı'nda gerçekleşen kutlamada, DİSK Genel Başkanı Kemal Türkler'in konuşması sırasında meydandakilere ateş açılması sonucunda en az 34 kişi hayatını kaybetti, yüzlerce kişi yaralandı.

12 Eylül 1980 askeri darbesinin ardından, 1 Mayıs bayram olmaktan çıkarıldı ve kutlanması yasaklandı.

Ancak, 2009'da "Emek ve Dayanışma Günü" adı altında resmi bir tatil ilan edilerek yeniden kutlanmaya başlandı.